O Michael Ende είναι πασίγνωστος για τις φανταστικές ιστορίες του, με γνωστότερη παγκοσμίως την φοβερή και τρομερή Μόμο που παλεύει ενάντια στην τυραννία των Κυρίων με τα Γκρίζα που αφαιμάσσουν μια ολόκληρη κοινωνία από τον ελεύθερο χρόνο της.
Εδώ μας προσφέρει το μεγαλύτερό του ίσως αριστούργημα, τόσο σε έκταση όσο και σε σπουδαιότητα: την απόλυτα επική, μαγική και αισιόδοξη Ιστορία Χωρίς Τέλος. Το βιβλίο προσφέρεται σε κάθε ηλικία που γνωρίζει ανάγνωση. Πρόκειται για ένα υπερ-παραμύθι που εκτυλίσσεται σε δύο διαστάσεις: σε εκείνη της πραγματικότητας και σε εκείνη της περιπέτειας του βιβλίου.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε στην αυθεντική του γλώσσα (τα γερμανικά) το 1979 και πό το 1983 και ύστερα, άρχισε να μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες παγκοσμίως.
Ο πρωταγωνιστής είναι ένα μικρό αγόρι, ο Μπαλτάζαρ που, κυνηγημένος τόσο από τους νταήδες του σχολείου όσο και από τους προσωπικούς του δαίμονες (πρόσφατα ορφανός από μητέρα και παραμελημένος από πατέρα), βρίσκει καταφύγειο στο παλαιοβιβλιοπωλείο του κυρίου Κορεάντερ. Εκεί, γοητεύεται από ένα βιβλίο με τίτλο “Ιστορία Χωρίς Τέλος” μα, καθώς δεν διατίθεται προς πώληση, μπαίνει σε πειρασμό και το κλέβει. Καταφεύγει ακτόπιν σε μια απομονωμένη σοφίτα στο σχολείο του και αρχίζει να το διαβάζει, χωρίς να γνωρίζει ότι η ζωή του θα αλλάξει για πάντα.
Σε κάθε έκδοση το βιβλίο είναι τυπωμένο σε διχρωμία: γράμματα σε σκούρο κόκκινο για την πραγματική καθημερινότητα του Μπαλτάζαρ, σε σκούρο πράσινο για την ιστορία φαντασίας που διαδραματίζεται στο βιβλίο που διαβάζει. Η ιστορία είναι η περιπέτεια του Ατρέγιου, του γενναίου αγοριού από τη μυθική χώρα Φαντάστικα που προσπαθεί να βρει την θεραπεία για την αρρώστια της Παιδικής Αυτοκράτειρας, το τρομερό και απύθμενο Τίποτα. Ο Μπαλτάζαρ ακολουθεί τον Ατρέγιου στα θαυμαστά του κατορθώματα με τα μάτια γουρλωμένα, μέχρι που συμβαίνει το ανέλπιστο (αλλά δεν θα σας κάνω κανένα σπόιλερ εδώ).
Η ιστορία βρίθει μαγικών αλλά και άκρως συμβολικών χαρακτήρων: ο φιλικός Κένταυρος Cairon, η γιγάντια χελώνα Morla, η Νότια Μάντισσα Uyulala, ο Falkor ο δράκος της τύχης και πολλοί άλλοι που συνοδεύουν τον Ατρέγιου στο ταξίδι του. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για το ταξίδι του Ατρέγιου προς την ενηλικίωση, και παράλληλα για το ταξίδι του Μπαλτάζαρ προς την εύρεση της χαμένης αυτοεκτίμησης και του θάρρους. Είναι ένα βιβλίο που χρησιμοποιεί ευχάριστους συμβολισμούς (αν το διαβάσετε παιδιά, θα γελάσετε, αν το διαβάσετε ενήλικες, θα γελάσετε περισσότερο) για να υποδείξει ότι οι δυσκολίες είναι για όλους. Επίσης, είναι για να ξεπερνιούνται.
Πάνω απ’ όλα όμως, η Ιστορία Χωρίς Τέλος είναι ένα θαυμάσιο ταξίδι στην πελώρια φαντασία του κυρίου Ende που, μέσα από μια σειρά μαγικών κόσμων και μυστηριωδών ανατροπών, μας κάνει να χαμογελάμε και να θυμόμαστε ότι μερικές φορές, αυτό που χρειαζόμαστε στη ζωή, είναι μια καλή ιστορία.
Αλλά αυτό είναι μια άλλη ιστορία, που θα την πούμε μια άλλη φορά.
Μικρά trivia γύρω από το βιβλίο:
– Κάθε κεφάλαιο ξεκινάει διαδοχικά από κάθε γράμμα της αλφαβήτου, με την σειρά: Α, Β, C κλπ. Τα γράμματα αυτά είναι μικρά κομψοτεχνήματα από την εικονογράφο Roswitha Quadflieg, και κρατήθηκαν αυτούσια σε πολλές από τις μετέπειτα, αυθεντικές ή μεταφρασμένες, εκδόσεις του βιβλίου.
– Η πρώτη κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου έγινε το 1984 με σκηνοθέτη τον Wolfgang Petersen. Η ταινία όμως κάλυπτε μόνο το πρώτο μισό του πολύ μεγάλου βιβλίου και άλλαξαν το όνομα της χώρας Fantastica σε Fantasia. Ο συγγραφέας αποδοκίμασε έντονα την ταινία, αρχικά ζήτησε να σταματήσει η παραγωγή και αργότερα να αλλάξει ο τίτλος, καθώς έβρισκε ότι είχαν αλλάξει δραστικά το σενάριο προς όφελος της κινηματογράφησης. Όταν η παραγωγή δεν το έκανε, τους μήνυσε. Αλλά έχασε τη δίκη.
– Ακολούθησαν άλλες δύο κινηματογραφικές μεταφορές: στην πρώτη, του 1990 και σκηνοθετημένη από τον George T. Miller, βλέπουμε το δεύτερο μισό της ιστορίας από εκεί που το άφησε η προγενέστερη ταινία, στην ουσία όμως και αυτή η πλοκή ήταν εντελώς διαφορετική εν τέλει. Στην δεύτερη, μια τεράστια εισπρακτική επιτυχία του 1994 με σκηνοθέτη τον Peter MacDonald, βλέπουμε ξανά το δεύτερο μέρος της Ιστορίας – χρονικά, αφού και πάλι το σενάριο ήταν πολύ διαφορετικό από την ιστορία του βιβλίου. Ίσως κανείς από τους τρεις σκηνοθέτες να μην κατόρθωσε να πάρει ολοκληρωτικά τα δικαιώματα από τον Michael Ende. Έτσι, αρκέστηκαν να χρησιμοποιήσουν απλώς τον κόσμο και τους χαρακτήρες του βιβλίο, αλλά όχι και την υπόθεση.